«Дене шынықтыру және спорттың теориялық негіздері» кафедрасының тарихы

«Дене мәдениеті және спорттың теориялық негіздері» кафедрасының

ӨТКЕНІ МЕН ҚАЗІРГІСІ

 

Кафедра қазіргі атауын теориялық және психологиялық-педагогикалық пәндер блогын күшейту мақсатында «Психологиялық-педагогикалық және әлеуметтік-гуманитарлық пәндер» және «Дене мәдениеті және спорттың теориялық негіздері» кафедраларын бөлу мен қайта құру кезінде болған қайта ұйымдастырудан кейін 2008 жылы алды. Кафедра жетекшісі болып педагогика ғылымдарының докторы, профессор И.Ф. Андрущишин тағайындалған болатын.

 

Дене шынықтыру кафедрасының 80-жылдардағы профессорлық-оқытушылық құрамы

 

Басқару және дене шынықтыру тарихы кафедрасының профессорлық-оқытушылық құрамы

Кафедра педагогикалық және ғылыми-зерттеу қызметін Қазақ мемлекеттік дене шынықтыру институты құрылған сәттен бастады. Оның тарихы республикамыздың бірінші спорт ЖОО-сы тіршілігімен тығыз байланысты. Өткен кезеңде кафедра атаулары өзгерді, оқытылатын пәндер саны артты және кеміді, профессорлық-оқытушылық құрамды ауыстыру және жаңарту үздіксіз жүргізілді, бірақ оның өзегі – «Дене шынықтыру және спорт теориясы мен әдістемесі» пәні шын мәнінде  өзгеріссіз қалды.

Кафедра қызметінде басты орынды басты бағыты «Дене шынықтыру теориясы мен әдістемесі» мен «Спорт теориясы» негізгі пәндерін оқыту әдістемесін дамыту мен жетілдіру болып табылатын оқу жұмысы алады.

Заң ғылымдары докторы В.Н. Уваров (ортада) басшылығындағы дене шынықтыруды басқару кафедрасының профессорлық-оқытушылық құрамы

Дене шынықтыру теориясы кафедрасының әдістемелік конференциясы

Спорттың жедел прогресіне және оның қоғам өміріндегі рөлінің артуына байланысты да кафедраны дамыту жүріп жатты. Жеке жағдайларда тіпті тиісті атаудағы кафедра дәрежесін алып, «Дене шынықтыру тарихы», «Дене шынықтыру және спортты басқару», «Спорттық құрылыстар»,  «Спорттық метрология», «Балалар-жасөспірімдер спорт негіздері», «Спорттың құқықтық негіздері», «Олимпиадалық білім», «Бұқаралық дене шынықтыру-сауықтыру жұмысы негіздері» тәрізді пәндері қосылды және дербес болып шықты. Мысалы, 70-жылдар басында «Дене шынықтыру тарихы» кафедрасы,  «Дене шынықтыруды басқару» кафедрасы, «Спорт құрылыстары мен спорттық метрология» кафедрасы дербес құрылымдық бөлімшелер болды.

Қазақстандық қоғамның нарық жолына, ал ҚР білім беру жүйесінің оқытудың кредиттік технологиясына өтуі спорт және туризм академиясын дене шынықтыру кадрларын даярлау процесін оңтайландыруды жүзеге асыру қажеттілігіне алып келді. Осыған байланысты, көптеген кафедралар қайта құрылды немесе біріктірілді.

Кафедра жалпы академиялық болып саналады және барлық факультетте базалық та, элективтік те 19 пәнді оқытуды жүзеге асырады. Бірінші «Бакалавриат» сатысы үшін мемлекеттік және орыс тілдерінде келесі пәндерді оқыту жүргізіледі: екі үлкен курсты – «Дене шынықтырудың жалпы және жасерекшеліктер негіздері», «Спорт теориясы» қамтитын «Дене шынықтыру теориясы мен әдістемесі», сондай-ақ «Балалар мен жасөспірімдер спортының негіздері», «Дене шынықтыру тарихы», «Спорт метрологиясы», «Спорттық құрылыстар мен тренажерлер», «Дене шынықтыру менеджменті», «Дене шынықтыру мен спорт педагогикасы», «Дене шынықтыру мен спорт психологиясы», «Туристік қызмет психологиясы», «Әлеуметтік-мәдени сервис психологиясы».

Педагогика және психология кафедрасының профессорлық-оқытушылық құрамы

Меңгеруші Е.Ф. Бородина (бірінші қатарда ортада) басшылығындағы педагогика және психология кафедрасы

ДШжСТН кафедрасының басты пәндері Кафедраның	«Дене шынықтыру теориясы мен әдістемесі» журналындағы ғылыми жаряланымдары

Магистратурада «Жоғары мектеп педагогикасы», «Жоғары мектеп психологиясы», «Жоғары мектепте оқыту әдістемесі», «Дене шынықтыру саласындағы инновациялық технологииялар», «Дене шынықтыру мен спорттағы психологиялық бақылау», «ЖОО-дағы ДШ ғылыми-практикалық негіздері» курстары оқытылады.  Одан басқа, кафедра педагогикалық және жаттықтырушы практикасының әдістемелік негіздерін әзірлейді, сол практикалардың практикалық мазмұнынын анықтайды және оларды өткізу бойынша бақылаушы қызметтер атқарады.

Кафедра қызметінің басым бағыты  спортшыларды даярлау, оқу-білім беру жоспарлары мен бағдарламаларының теориялық, әдіснамалық және әдістемелік проблемаларының  ең ауқымды спектрін қамтитын ғылыми-педагогикалық қызмет болып табылады.

Өткен жүзжылдықтың 60-80 жж. кафедраның жетекші ғалымдары спорт жаттығуларын дамыту мен жетілдіру  және спортшыларды жарыстарға (КСРО чемпионаттарына, КСРО халықтары Спартакиадасына, Әлем және Еуропа чемпионаттарына, жазғы және қысқы олимпиада ойындарына) даярлаудың теориялық, әдістемелік және психологиялық-педагогикалық негіздерін әзірлеуге белсене қатысты. Бұл әзірленімдер оқулықтар, оқу құралдары, әдістемелік ұсыныстар мен нұсқаулықтар, ғылыми мақалалар мен тезистер түрндегі әртүрлі жарияланымдарда өзінің нақты көрінісін тапты.

Соңғы кезеңдерде және қазіргі уақытқа дейін кафедраның ғылыми зерттеулері спорттық даяралаудың теориясы мен әдістемесін одан әрі жетілдіруге бағытталған. КСРО бар кезде мұндай ғылыми жұмыстар зерттеулердің жөпжылғы Бүкілодақтық бағдарламасы аясында орындалды және кафедра бұл бағдарламаның белгілі бағыттарын орындауға жауапкершілік алды. Жасалған жұмыс нәтижелері бойынша кафедраның профессорлық-оқытушылық құрамы   жылсайын ғылыми есеп жасады.

Айтылғандар толық шамада спорттағы психологиялық қамтамасыз етуге де жатады. Оның ішінде, спорт психологтары спортшыларды әртүрлі спорт түрлеріне даярлауды психологиялық қамтамасыз етуге тікелей қатысады.

 

Спорт психологиясы бойынша Москва қ. халықарлық конференция өткізілгені туралы доцент В.Ф. Сопов баяндауда

Кафедра қызметкерлері осындай уақыт ішінде   ғылыми жұмыстардың 14 жинағын даярлады және шығарды. Бұл жинақтардың бас редакторлары Г.Г. Наталов, Б.К. Каражанов, В.И. Кнорр, В.Ф. Сопов болды. Одан басқа, көптеген оқытушылар академия (институт) эгидасымен шығарылатын басқа да ғылыми жинақтардың редакция алқасының мүшелері саналады. Профессор С.И. Хаустов 2003 жылдан және қазіргі уақытқа дейін «Дене шынықтыру теориясы мен әдістемесі» ғылыми-теориялық журналы бас редакторының орынбасары болып табылады.

Кафедраның профессорлық-оқытушылық құрамы құрамында әртүрлі пәндер бойынша оқулықтар, оқу құралдары, әдістемелік ұсыныстар мен нұсқаулықтар бар 3000-нан аса жарияланым жариялады және жаттығу құрылғылары, жаттығу қондырғылары, спорт құрал-саймандар мен жабдықтарын әзірлегені үшін 530-дан аса авторлық куәлік алды.

Кафедра қызметінің маңызды аспектілерінің бірі дене шынықтыру мен спорт теориясы мен әдістемесі бойынша пәндік Олимпиадалар өткізу болып саналады. Бастамасы Кеңес кезеңінде қаланды. Кафедра КСРО білім беру министрілігінің ережесі мен кестесіне сәйкестікте 5 жыл көлемінде Бүкілодақтық олимпиадалар өткізді. Кеңес Одағынының құлауына байланысты өткізуді тоқтатты. Алайда республикамыздың Білім және ғылым Минситрлігі білім берудің ең қажетті бөлігі процесі ретінде, 2008 жылдан студенттік Олимпиадалар өткізуді жандандырды. Міне, соңғы 5 жыл ішінде академия командасы республикалық Олимпиаданың жеңімпазы болып келеді.

ДШжСТӘ пәні бойынша Бүкілодақтық және ЖОО-ішілік олимпиада символдары

Институт ғылыми конференциясында А.Г. Наталов баянадама жасауда

Кафедра оқытушылары 11 докторлық және 26 кандидаттық диссертация қорғады. Аспирантура мен диссертациялық кеңес ашылғаннан кейін кафедрада 79 ізденуші ғылыми-зерттеу қызметін орындады, олардың 34-і ізделіп отырған дәреже алып, қорғады.

Оның қызметінің тиімділігі қатысты болатын кафедраның басты әрекет етуші тұлғасы меңгеруші болып табылады. Кафедра қызмет етуінің барлық және оның ішінде оған төрт басқа кафедра қосылған кезде оны оңтайландыру кезеңінде оның меңгерушісі болып дене шынықтыру мен саласындағы белгілі ғалымдар болды. Түрлі жылдары кафедраны 11 ғылым докторы және 6 кандидат басқарды. Бұл тізімді қазірде қызмет етуші кафдра меңгерушісі ашады.

 

Андрущишин Иосиф Францевич

 

Педагогика ғылымдарының докторы, профессор, Қазақ спорт және туризм академиясы «Дене шынықтыру және спорттың теориялық негіздері» кафедрасының меңгерушісі.

Зерттеудің негізі бағыты: ғылымды педагогтандыруға негізделген «Спортшыларды даярлаудың психологиялық-педагогикалық проблемалары». Оның басшылығымен 3 докторлық және 8 магистерлік диссертация қорғалды. Қазіргі уақытта И.Ф. Андрущишин үш PhD докторантқа ғылыми жетекшілікті жүзеге асыруда. Ол 182 ғылыми және оқу-әдістемелік жұмыс жариялады. Оның ішінде 1999 жылы К.В. Ильющенконың қатысуы кезінде ол «Волейбол» мамандандыруы бойынша бірінші қазақстандық оқулық жазды. Бұрын әзірленген болатын: командалық-психологиялық күйлерді өлшеу әдістемесі, жоғарыбілікті волейболшылардың тұлғааралық-қызметтік  өзараәрекеттерін жетілдіру әдістемесі, спортшылардың жедел-тактикалық ойлауын зерттеу әдістемесі. Негізгі ғылыми еңбегі  педагогика ғылымдары дәрежесін алуға дисертация қорғаған спортшыларды психологиялық-педагогикалық даярлаудың кешенді жүйесін әзірлеу болды.

«Олимпиадалық спорт және бұқараға арналған спорт» 5 Халықаралық конгресс және спорт психологиясы жөніндегі 2 Халықаралық конгресс жұмысына, сондай-ақ бірқатар халықаралық және республикалық конференцияларға  қатысты.

Ол бакалавриат, магистратура мен докторантураға арнап «Дене шынықтыру және спорт» мамандығы бойынша 18 типтік және оқу бағдарламаларын әзірледі және оқу процесіне енгізді. Ол «Дене шынықтыру және спорт» мамандығы бойынша 3 ҚР БҒМ Мемлекеттік  білім беру сандартының бірлескен авторы болып табылады.

Бірнеше жыл көлемінде алғаш волейболдан КСРО жоғарғы лигасының «АДК» (Алма-Ата) шеберлері әйелдер командасында, содан кейін баскетбол, волейбол, футболдан Қазақстан жастар құрама командаларында, дзюдодан ұлттық құрама командаларда (ерлер мен әйелдер) психолог және педагог ретінде ғылыми-практикалық қызметті жүзеге асыруда. Әртүрлі спорт түрлерінде жеке спортшылармен жеке кеңестер жүргізеді.

Республикалық волейбол федарациясының ғылыми-әдістемелік жұмысына жауапты қоғамдық міндеттерді орындай жүріп, 10 жыл көлемінде республикадағы алғашқы «Қазақстан волейболы» ақпараттық және ғылыми-әдістемелік жылсайынғы журналының бас редакторы және автор-ізденушісі болды. Бағдарламашылармен ынтымақтастықта «ҚР Президенті Кубогі» турнирінде қолданылған, волейболшылардың техника-тактикалық әрекеттерін тіркеу бойынша республикада бірінші рет ерекше «Рейтинг» компьютерлік бағдарламасын әзірледі.

2002 жылы «Дене шынықтыру мен спортты дамытуға сіңірген еңбегі үшін» Құрметті атағымен марапатталды. 2011 жылы Ұлттық аккредитация орталығы қызметі аясында «Еуразиялық рейтинг агенттігі» сарапшылығына шақырылды. 2012 жылдан Болон процесі және академиялық ұтқырлық Орталығы кеңесінің мүшесі.

 

Алимжанова Гульжан Даулетовна

   

80-жылдар аяғы және 90-жылдар басындағы педагогика және психология кафедрасының меңгерушісі, педагогика ғылымдарының кандидаты, доцент. Г.Д. Алимжанова Республикамыздың дене шынықтыру және спорт саласында валеологиялық білім беру тұжырымдамасының негізін салушылардың бірі болып табылады. Қазастандық педагогтардан алғаш оқушылардың саламатты өмір салтын қалыптастырудың теориялық тұжырымдамасын әзірледі.

Қазақстанда алғашқы валеология факультетін құру мен ұйымдастыруға өте белсенді қатысты. Ол валеология факультеті пәндері бойынша оннан аса типтік әрі оқу бағдарламаларын әзірледі және валелогияның теориялық негіздері бойынша докторлық диссертация даярлады. Ол жаңа оқу пәндерін әзірледі және мазмұнмен толықтырды: Денсаулық туралы ғылым тарихы, Денсаулық педагогикасы, Студент-валеологтар үшін жастық және әлеуметтік педагогика, Валеологияны оқыту әдістемесі, мектеп валеологиясы, Психологиялық-педагогикалық мазмұн және студенттердің валеологиялық практикасын қолдау. Бірнеше жыл ішінде ҚР Білім және ғылым Министрлігі «Аралық мемлекеттік бақылау» аясындағы дене шынықтыру мен спорт педагогикасы» Мемлекеттік сараптау тобының мүшесі болды. Мектеп және жоолық педагогика проблемалары бойынша 57 ғылыми жұмыс жариялады.

Аманбаев Рафхат Раскельдиевич

1968 жылы Қазақ мемлкеттік дене шынықтыру институтын үздік бітірді, ал 1969 жылдан бүгінге дейін аталған жоо-ның (қазіргі академияның) оқытушысы саналады. Біздің институтты бітіргеннен 3 жылдан кейін Ленинград дене шынықтыру ғалыми-зерттеу институтының аспирантурасына түсті және 1982 жылы педагогика ғылымдары кандидаты ғылыми дәрежесін алу үшін диссертацияны сәтті қорғап шықты. 2 жылдан кейін оған доцент ғылыми атағы берілді және тағы екі жылдан кейін 1996 жылға дейін басшылық жасаған дене шынықтыру теориясы мен әдістемесі кафедрасын басқарды. Оның басшылығымен 3 кандидаттық диссертация қорғалды. Жұмыс уақыты аралығында 60-тан аса ғылыми-әдістемелік жұмыс жариялады, оның ішінде спорт теориясы мен әдістемесінің жалпы негіздері бойынша оқу құралдары мен мемлекеттік және орыс тілдерінде дене шынықтыру теориясын оқыту бойынша әдістемелік ұсыныстар.

Бородина Евгения Филипповна

Ол қоршаудағы Ленинградтан 1942 жылы келіп, келесі жылы Қазақ педагогикалық институтының дене шынықтыру факультетіне түседі және содан кейін осы факультет базасында құрылған Қазақ дене шынықтыру институтына ауысады. ҚазДШИ-ді 1947 жылы аяқтағаннан кейін жолдама бойынша Қызылорда педагогика институтына барады және ғылыми-зерттеу жұмысымен белсенді айналысады.

1974 жылы Киев дене шынықтыру институтының диссертациялық кеңесінде педагогика ғылымдарының кандидаты дәрежесін алу үшін диссертациясын сәтті қорғайды, ал 1978 жыл мен 1989 жыл бойынша ҚазДШИ педагогика және психология кафедрасын басқарды. Оның ғылыми ізденістерінің негізгі бағыттары – жасөспірімдердің дене шынықтыру сабақтарындағы еркін дамыту. Ол жұмыс уақыты ішінде ол 20-дан аса жұмыс жариялады.

Закирьянов Кайрат Кайруллинович

Республикамыздағы қайта құру уақытынан кейінгі ең қиын уақытта, дүрбелең аталатын 90 жылдар аяғында ол тек қана институтты басқаруды мойнына алған жоқ, біздің академиямыздың басты құрылымдық бөлігінің бірі ретіндегі педагогика және психология факультетін де басқарды. Ол құрылымдық оңтайландыру процесінің аясында кафедраны академияның жалпы тұтастығы жүйесіне қайта ұймдастыру жолдарын іздеумен айналысты. Академиялық ауыр істер мен және проблемаларды шешуді қолға алғанына қарамастан,  өзінің кафедралық әріптестерінің өтініштеріне зейін сала қарады.

Иванов Геннадий Дорофеевич

 

1958 жылы Қазақ дене шынықтыру институтын бітірді. Педагогика ғылымдарының докторы, профессор, Халықаралық педагогика академиясының академигі, Ресей Петров Академиясының мүше-корреспонденті.

1972 жылы кандидаттық, ал 1992 жылы – КСРО-да алғаш рет студенттердің дене шынықтыруы проблемалары бойынша докторлық диссертация қорғады. Ол 130-дан аса ғылыми еңбек, оның ішінде төрт монография, студенттердің дене шынықтыруы бойынша оқулық, 15 оқу-әдістемелік құрал жариялады. Оның басшылығымен 4 докторлық және 15 кандидаттық диссертация қорғалды. Ол – жеңіл атлетикадан Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген жаттықтырушысы. Г.Д. Ивановтың  тәрбиеленушілері Қазақстанның 21 рекордын орнатты. 1983 жылдан дене шынықтыруды басқару кафедрасының меңгерушісі болды.

Каражанов Бектлеу Каражанович

Мемлекеттік орталық Ленин орденді дене шынықтыру институтының (МОЛОДШИ) түлегі, Педагогика ғылымдарының докторы, профессор,  Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген жаттықтырушысы.

1969 жыл мен 1972 жыл аралығында КСРО ПҒА балалар мен жасөспірімдер физиологиясы ҒЗИ аспирантурасында оқыды (Москва қ.). Бітіргеннен кейін Қазақстанға жұмысқа жіберілді. 1973 жылы өзінің педагогикалық қызметін Қазақ дене шынықтыру институтында алғаш оқытушы, содан кейін педагогика және психология кафедрасы меңгершісінің міндетін атқарушыдан бастады, ал 1984 жылдан оның меңгерушісі болып сайланды. 1986 және 1998 жылдар аралығында ҚазДШИ ректоры болды.

         Оның басшылығымен 7 кандидаттық, 3 докторлық және 3 магистерлік диссертация қорғалды. Ол спорт және дене шынықтырудың іргелі мәселелеріне арналған 120-дан аса ғылыми жұмыс, мақалалар, монографиялар, оқу құралдарын жариялады, ҚазДШИ ғылыми кеңесінің мүшесі. Білім мен ғылым саласындағы сіңірген еңбегі үшін Ыбырай Алтынсарин ат. медальмен және «Спорттың құрметті қайраткері» атағымен марапатталды. 1986 және 1998 жж. ҚазДШИ ректоры.

Ким Михаил Васильевич

Педагогика ғылымдарының кандидаты, доцент, педагогика факультетінің деканы, институттың дербес құрылымдық бірлігі ретіндегі педагогика және психология факультетінің алғашқы меңгерушілерінің бірі. 1967 ж. «Дене шынықтыру теориясы мен практикасы» журналының алтыншы номерінде М.В. Ким мен Ф.А. Гребаус спортшылармен жұмыс жасайтын маман-психиаторлар пайымдауларын, жарыс кезінде спортшылар патологиялық күйлерді өткере алмайтыны туралы қатаң сынаған «Психология немесе психиатрия?» мақаласымен сөз сөйледі. Мұнда олар психологиялық даярлықты ұйымдастыру, сондай-ақ оның мазмұны бойынша өздерінің өте өзекті ойларын айтқан еді. Психологтардың да, психология өкілдерінің де дұрыстығын уақыт көрсетті. Практика психологияның да, психотерапияның да мәселелерін шешуге қабілетті және ең маңыздысы, спорт қызметінің ерекшеліктерін терең түсінуге қабілетті маман-психологты жинақтауды талап етті.

 

Наталов Григорий Григорьевич

1951 жылы МОЛОДШИ-дің педгогика факультетін гимнастика мамандандыруы бойынша бітірді. 1964 жылы МОЛОДШИ дене шынықтыру теориясы кафедрасы бойынша мақсатты аспирантурасын аяқтады. 1971 және 1984 жылдар аралығында – Қазақ дене шынықтыру институты дене шынықтыру теориясы мен әдістемесі кафедрасының меңгерушісі.

         1977 жылы кандидаттық диссертация қорғады, ал 1980 жылы оған доцент ғылыми атағы берілді. Жоғары мектептегі ғылыми-педагогикалық қызметі үшін екі рет (1974 және 1979 жж.) КСРО ЖОАБМ Құрмет громатасымен марапатталды.

         Ғылыми атағы – ол Кубан Мемлекеттік дене шынықтыру академиясы – «Дене шынықтыру теориясы мен әдістемесі» кафедрасының профессорын 1996 жылы алды. 1999 жылы оған педагогика ғылымарының докторы дәрежесі, ал төрт жыл өткен соң Кубанның еңбек сіңірген қайраткері тағы берілді.

         Оның ғылыми қызметінің негізгі бағыттары болды: білім жүйесі ретіндегі дене шынықтыру туралы ғылым; дене шынықтыру институттарындағы оқу процесін жетілдіру; дене шынықтыруды әлеуметтік дамыту; дене шынықтыруды жоспарлаудың объективті негіздері.

         Бұл бағыттарды жүзеге асыру кезінде Григори Григорьевич әзірлеген болатын: пәндік-мазмұндық негіз дене мәдениеті, спорт пен дене тәрбиесі тарихының бастапқы пункті және кезеңденуі ретінде; дене мәдениеті, спорт пен дене тәрбиесінің пәндік құрылымы мен қызметі қимылдық қызмет мәдениетін қалыптастырудың ерекше бағыттары ретінде; дене шынықтыру туралы ғылымды дамытудың бастапқы қайшылықтары, сатылары мен бағыттары; ғылыми танымдар (дене жаттығулары)  объектісі тараптарының ерекшелігі және оны практикалық қолдану бағыттары; қимылдық қызмет мәдениетін ДШИ оқу жоспарларының интегралдық жалпы бейіндеуіш пәндері ретінде қалыптастырудың пәні, құрылымы, баяндау тәртібі мен теориясының негізгі мазмұны.

         Істің шын мәнінде бұл дене шынықтыру туралы ғылымды дамыту мен сипаттамалы баяндаудың субъективті, телеологиялық тұжырымдамасынан оның пәндік-мазмұндық негізін имаменттік тәртіптегі көрсетілуін зерттеу мен жүйелі баяндаудың объектіивті, мәдениетанымдық тұжырымдамасына өту болды

         1986 жылдан ДШТжӘ жұмыс бағдарламаларын, мәдениеттің жалпы теорияларының көріністерін, кинезиология және «Кәсіби шеберлік негіздері» бөлімін енгізді. 1987 жылы ДШТжӘ бойынша мемемтихан бағдарламасына педагогикалық міндеттерді шешуді, ал 1988 жылы – түлектердің кәсіби даярлықтарын кешенді диагностикалау бағдарламасын маманнның біліктілік сипаттамасының талаптары негізінде енгізді.

Нурлыбекова Алима Балтабаевна

Педагогика ғылымдарының докторы, профессор, кафедраны 2000 жылдар басында басқарды.  Біздің академияның қабырғасында өз еңбек қызметін бастағаннан өзін дене шынықтыру және спорт сасасындағы ғылыми қызметті ұйымдастырушы ретінде өзін жақсы көрсетті. Академиядағы жұмыстың барлық кезеңінің ішінде болашақ ғылыми-педагогикалық кадрларды сапалы даярлауға қомақты үлес қосып, академиямыздың Диссертациялық кеңесінің Ғалым хатшысы болды.

 

Пономарев Николай Иванович

«Дене шынықтыру теориясы» кафедрасының бірінші меңгерушісі. Мемлекеттік орталық Ленин орденді дене шынықтыру институтының (Москва қ.) түлегі болды. Жеңіл атлетикадан КСРО спорт шебері. Педагогика ғылымдарының докторы, профессор – спорттық жаттығу теориясы мен әдістемесі бойынша көптеген іргелі жұмыстардың авторы. Қазақ ден шынықтыру институтына жұмысқа 1952 жылы дене шынықтыру кафедрасының аға оқытушысы лауазымына жіберілді. Үш жыл өткеннен кейін кафедра меңгерушісіне тағайындалды және оны 1960 жылға дейін басқарды. Кафедрада да, одан тыс та жемісті ғылыми-зерттеу қызметін жүргізді. Оның жаттықтырушыларға арналған «Спорттық жаттығу негіздері»  басты монографиясы 1959 жылы шықса да қазіргі уақытта да өзекті.

 

Таникеев Муратхан Таникеевич

Ұлттық спорт түрлері және дене шынықтыру тарихы кафедрасының меңгерушісі, педагогика ғылымдарының докторы, профессор, спорт және дене шынықтыру тарихы Дүниежүзілік комитетінің мүше-корреспонденті, Бүкілодақтық «Халық педагогикасы» қауымдастығының басқарма мүшесі, Қырғыз дене шынықтыру институтының құрметті профессоры.  200-ден аса ғылыми жұмыс, оның ішінде 28 кітап пен монография авторы. Оның жеке еңбектері ағылшын, француз, неміс және монғол тілдерінде шығарылды. Көптеген жылдар ішінде отандық спорттық ғылымды ірі халықаралық симпозиумдарда, әлемдік «Заманауи қоғамдағы спорт» ғылыми конгрестерінде көрсетті. Оның «Қажымұқан», «Бәйгеден олимпиадаға дейін», «Қазақстандағы дене шынықтыру тарихы», «Дене шынықтыру мен спорттағы әлеуметтану» және т.б. кітаптары кең танымал. Ғалымның кейбір еңбектері монғол және қырғыз халық ойындары мен спорт түрлеріне арналған. Қазіргі кезде оның оқулығы мен оқу құралдары бойынша академия студенттері ұлттық спорт түрлері тарихын оқиды.

Телеугалиев Юрист Габдулович

Педагогика ғылымдарының кандидаты, профессор. Қазақ Мемлекеттік дене шынықтыру институтын бітіргеннен кейін 1963 жылы «спорттық гимнастикадан жаттықтырушы-оқытушы» біліктілігін алды. 1968 жылдан бастап, Ю.Г. Телеугалиев, ҚазКСР ағарту Министрлігі Ы.Алтынсарин ат. педагогика ғылымдары ҒЗИ ғылыми қызметкері бола жүріп, балалар мен жасөспірімдердің қимылдық режіміне, мектеп дене шынықтыру мазмұнын оңтайландыруға байланысты мәселелерді зерттеді.

         КСРО ПҒА балалар мен жасөспірімдер физиологиясы ҒЗИ-інде (Москва қ.) ғылыми тағылымдамадан өтті және аспирантура бітірді. 1995 жылы Ю.Г. Телеугалиев Қазақ дене шынықтыру институтына оқытушылық жұмысқа қабылданды. Әр жылдары «Дене шынықтыру және спорт теориясы мен әдістмесі» кафедрасын басқарды. 117 ғылыми жұмыс жариялады, оның ішінде үш монография, оқушылардың дене шынықтыруы дидактикасының өзекті мәселелері бойынша екі оқу құралы. Ю.Г. Телеугалиев – жалпыбілім беретін мектептің 5-11 кластарына арналған «Дене шынықтыру» оқу пәні бойынша «Қазастан Республикасы орта, жалпы білім Мемлекеттік жалпыбілім стандарты», жалпыбілім мектептері бірінші буынының 7-інші жән 10-ыншы кластарына арналған конкурстық оқулықтар мен оқу-әдістемелік кешендерінің авторы.

Уваров Виталий Николаевич

ҚазДШИ-дің 1959 жылғы түлегі, спорттық гимнастикадан спорт шебері, заң ғылымдарының докторы, профессор. Құқық және дене шынықтыру мен спортты басқару саласындағы ірі мамандардың бірі. 1978 жылдан бастап, көптеген жылдар ішінде басқару және дене шынықтыру мен спорт тарихы кафедрасын басқарды. Бүгінге дейін біздің академия мен кеңестіктен кейінгі кеңістіктің бірқатар басқа да дене шынықтыру жооларының студенттері оқитын шынықтыру мен спортты басқару бойынша бірінші Бүкілодақтық оқулық авторы. Одан басқа, ол дене шынықтыру мен спорт саласындағы құқықтың әртүрлі мәселелері бойынша 3 монография, 3 оқу құралын және 400-ден аса мақала жазды. Дене шынықтыру мен спортты дамытудың мемлекеттік-құқықтық проблемаларын әзірлегені үшін дене шынықтыру мен спорт жөніндегі Мемлекеттік Комитеттің алтын медалімен наградталды.

Хадишин Бек Сембекович

Педагогика ғылымдарының кандидаты, доцент. Самбо, дзюдо, қазақша күрестен спорт шебері. МОЛОДШИ (қазіргі Ресей мемелекеттік дене шынықтыру университеті, Москва қ.) түлегі. 1984 жылы МОЛОДШИ аспирантурасын бітірді. 1985 жылы диссертация қорғады. 1982 -1984 жж. самбодан КСРО құрамасының кешенді ғылыми ғылыми тобының жетекшісі. Самбо, дзюдо, қазақша күрес пен футболдан Қазақстан спортшыларының адамгершілік негіздеріне қатысты дене шынықтыру проблемалары бойынша 87 жарияланымы бар. Дене шынықтыру мен спорт теориясы кафедрасының 2006-07 жж. меңгерушісі.

 

Хамзин Бахи Махметович

Педагогика және психология кафедрасының  60-жылдардағы меңгерушісі, психология ғылымдарының докторы. Біздің Республикада Б.М. Хамзин спорт қызметінің әртүрлі психологиялық мәселелелерін зерттеу кезіндегі бастаушылардың бірі болып табылады. Ол спортшылардың жарыстарға психологиялық даярлығын және биіктікке секірушілердің ерік белгілерінің сипаттамаларын зерттеумен белсенді айналысты. Ол экстременталды жағдайларда психологиялық тұрақтылыққа тәрбиелеу туралы мәселені терең қарастырды. Ф.А. Гребаус, М.В. Ким, А.С. Роменмен бірлесіп, спорттағы психологиялық реттеу мен аутотренгтеу пайдалану проблемасын шешті.

 

Станислав Иванович Хаустов

1964 ж. Қазақ дене шынықтыру институтын бітірді, ал 1971ж. Москва қ. КСРО педагогикалық  ғылымдар академиясы «Балалар мен жасөспірімдер физиологиясы» ҒЗИ жанындағы аспирантураны аяқтады. С.И. Хаустов алғашында аға оқытушы, ал 1976 жылдан ҚазДШИ «Дене шынықтыру теориясы мен әдістемесі» кафедрасының меңгерушісі болып істеді. Жалпы педагогикалық өтілі – 51 жыл, оның ішінде 42 жыл – Қазақ спорт және туризм академиясында. 1972 жылы ол Москва қ. педагогика ғылымдары кандидаты дәрежесін алуға диссертацияны сәтті қорғады.

1994-1997 жж. С.И. Хаустов оқу-тәрбие жұмысы жөніндегі проректор болды, 1997 жылдан 2000 жж. – аспирантура, ал 1999-2000 жылдары кафедра меңгерушісі, 2002 жылдан – ҚазСТА професоры, 2005 және 2008 жж. – докторлық диссертациялық кеңестің ғалым хатшысы, 2009 жылдан Халықаралық ақпараттандыру академиясының толық мүшесі, 2011 жылдан бүгінге дейін «Дене шынықтыру мен спорттың теориялық негіздері» кафедрасының меңгерушісі және дене шынықтыру мен спорт университеттерінің Халықаралық қауымдастығының Бас хатшысы.

Оның басшылығымен 14  аспирант пен ізденуші, оның ішінде 2000 жылғы бокстан Австралия Олимпиадасының (Сидней қ.)  чемпионы Ермахан Ыбырайымов кандидаттық диссертация қорғады. Қазіргі уақытта Станислав Иванович  PhD докторант, ауыр атлетиадан Пекин және Лондон қалаларындағы Олимпиадалардың екі дүркін чемпионы, Қазақстанның еңбек сіңірген спорт шебері Ильи Ильиннің ғылыми кеңесшісі болып табылады. Станислав Иванович көптеген, оның ішінде халықаралық конференциялар мен конгресстер қатысушысы; 200-ден аса ғылыми-әдістемелік жарияланымдар, оның ішінде  оқу құраладары,  монографиялар мен 15 халықаралық жарияланым авторы; өнертабысқа алдынала патнті бар; бірнеше рет әртүрлі ғылыми жинақтардың редколлегия мүшесі болды, 2002 жылдан – диссертациялардың нәтижелерін жариялау үшін ҚР БҒМ бақылау жөніндегі Комитеті ұсынған ҚазСТА «Дене шынықтыру теориясы мен әдістемесі» ғылыми-теориялық журналы редакторының орынбасары. 2009 ж. докторлық диссертация қорғады.

1981 ж. Халық ағарту Министрлігі мен кәсіподақтардың ОК С.И. Хаустовты «Социалистік жарыс жеңімпазы» белгісімен; 1992 ж. – «КСРО халық ағарту үздігі», сол жылы – «Жылдың үздік спорт педагогы» ретінде халықаралық ғылыми-практикалық конференцияның ұйымкомитетінің  грамотасымен; 1998 ж. Қазақстан Республикасында дене шынықтыру мен спортты дамыту бойынша ғылыми-әдістемелік жұмысқа сіңірген еңбегі үшін – «ҚР туризм және спорт Комитетінің Құрмет громатасымен»; 2004 ж. –  ҚазДШИ – ҚазСТА 60-жылдығы құрметіне «ҚазАСТА алдындағы ерен еңбегі үшін» белгісімен; 2006 ж. – «ҚР дене шынықтыру ұлттық ғылыми-практикалық Орталығының қалыптасуы мен дамуына жәрдемі үшін» мерейтойлық белгісімен, оның 5 жылдығын атап өтіуде марапатталды.

Станислав Иванович оқу-тәрбилік процесін білгір ұйымдастырушысы, «Дене тәрбиесі мен спорттың теориясы және әдістемесі» негізгі пәні бойынша сабақтарды жоғары ғылыми-әдістемелік деңгейде өткізеді. Оның басшылығымен 6 студент «Дене тәрбиесі мен спорттың теориясы және әдістемесі» бойынша республикалық пәндік олимпиадада жеңімпаздар мен жүлдегерлер атанды.

Кафедраның ғылыми-зерттеу, оқу-әдістемлік және ұйымдастыру қызметіне оның бастауында тұрған және қазірде қызметтегі ардагер аға ұрпақ өкілдері елеулі үлес қосты. Олардың ішінде:

Макаренко Борис Григорьевич

Борис Григорьевич Макаренко – педагогика ғылымдарының кандидаты, «Дене шынықтыру теориясы мен әдістемесі» кафедрасының доценті. Соғыстан кейінгі қиын жылдары, ұжымды жұмылдыруда, оның шығармашылық белсенділігін арттыруда Қазақ дене шынықтыру институтын қалыптастырудың алғашқы ұйымдастырушыларының бірі ретінде ерекше рөл атқарды. Ол дене шынықтыру теориясы бойынша ірі маман болып табылды, бұл кафедраның ғылыми беделі мен оқу-әдістемелік жұмысының сапасына әсер етті.

         Борис Григорьевич Ұлы Отан соғысына қатысты және ұрыс операцияларының бірінің уақытында жанарынан айырылды, бірақ соған қарамастан, 1946 жылы бірінші кандидаттық диссертация қорғады.

         1960-1970 жылдары Борис Григорьевич Алматыда Ыбырай Алтынсарин ат. педагогикалық ғылымдар ҒЗИ-і базасында комиссия құрамында «Дене шынықтыру теориясы мн әдістемесі» бойынша кандидаттық емтихандарды алғаш рет ұйымдастырды және сәтті қабылдады.

         Ол парасатты, адал, принципті, интитуттағы ғылыми зерттеулердің дамуына елеулі әсер ететін дене шынықтыру теориясының көптеген проблемалары бойынша өзінің көзқарасын қорғай білетін  оқытушы еді. Ол қызықты ғылыми зерттеулер жүргізді және нәтижесінде дене шынықтыру теориясы мен әдістемесінің түрлі аспектілері бойынша 27 жұмыс жариялады, оның ішінде: Ұлы отан соғысы туралы – «Штыковой бой (азаматтық ұйымдардағы жылдамдық даярлығы)» (1941 ж.), «Вспоминая годы боевые» (1963 ж.), «Храбрый заяц» (Ұлы Отан соғысы кезеңіндегі ерлік іс туралы) (1968 ж.), «Ұлы Отан соғысы кезеңіндегі ерлік іс туралы» (1969 ж.); қазақ ұлттық ойындары туралы – «Казахские национальные игры» (1947 ж.), «Казахская национальная игра «Тогузкумалак» (1947 ж.); спорттық жаттығу проблемалары туралы – «Быстро бегай, высоко прыгай» (1951 ж.), «Лыжи – прикладной вид спорта» (1951 ж.), «Профессионально-педагогическая подготовка спортсменов института физкультуры» (1958 ж.), «Основы современной спортивной тренировки» (1963 ж.), «Проблемные вопросы подготовки спортсменов в СССР» (1972 ж.), «Тактическая подготовка спортсмена» (1965 ж.), «О методах сохранения спортивной формы на высоком уровне» (1966 ж.); Дене шынықтыру мен спортты дамыту тарихы туралы – «Физическая культура и спорт в Казахстане» (1951 ж.), «Обзор развития физической культуры в Советском Казахстане за 1921-1939 гг.» (1952ж.); дене шынықтыруды ұйымдастыру проблемалары туралы – «Анализ деятельности физкультурных коллективов г. Алма-Аты в 1959 г.» (1959 ж.), «Научная конференция по физической культуре и спорту» (1963 ж.), «Некоторые проблемы реорганизации советского физкультурного движения» (1965 ж.), «Методы руководства и деятельности коллектива физической культуры» (1968 ж.), «Руководство и деятельность коллектива физической культуры» (1968 ж.) және т.б.

Сопов Владимир Федорович

1972 жылы Қазақ дене шынықтыру институтын үздік бітірді. Жеңіл атлетикадан спорт шебері, психология ғылымдарының кандидаты, Халықаралық Психология ғылымдары Академиясының толық мүшесі, профессор, Ресей Мемлекеттік дене шынықтыру және спорт университеті психология кафедрасының меңгерушісі, ЦСМ ФМБА Ресей құрама командаларын медициналық-психологиялық қамтамасыз ету бөлімінің бастығының орынбасары,  Спорт психологтары Қоғамдасытығының Президенті, Ресей психологиялық қоғамының мүшесі, “Спортивный психолог» журналы редколлегиясының мүшесі. Ресей дене шынықтыру үздігі.

1995 жылға дейін ҚазДШИ педагогика және психология кафедрасында жұмыс істеді және Республикамыздың құрама командаларын психологиялық қамтамасыз ету бойынша жұмысты басқарды. Ол Олимпиадалық резерв училищесі базасында кеңес Одағында алғаш рет «Спортшыларды даярлау орталығын» құрды. 250-ден аса ғылыми еңбегі, оның ішінде 4 монография, 1 оқулық және 3 оқу құралы бар. 2 психодиагностикалық тест пен 2 психодиагностикалық жүйе авторы. Монреал, Москва, Турин, Афина, Ванкувердегі Олимпиада ойындары мен Болгария, Финляндия, Германия, АҚШ-тағы әлем Чемпионаттарында ғылыми-әдістемелік қамтамасыз ету қатысушысы болды.

Ахметова Азалия Муталлаповна

Оны институтта барлығы «Азалия Ахметовна» деп атайтын. Ол педагогика және психология кафедрасында 40 жылдан астам аға оқытушы болып жұмыс істеді. Көркем гимнастикадан Қазақстан құрама командасының мүшесі. 2000 жылы республикамыздың көркем гимнастика федерациясы осы спорт түрін дамытуға қосқан үлкен үлесі үшін наградтады.

Ол жалпы және спорттық психология бойынша 50-ден аса  ғылыми-әдістемелік, оның ішінде, спортшылардың жарыстардағы психикалық күйлерін басқару мен дербес өміртіршілігі процесінде психикалық өзін-өзіреттеу әдістерін қолдану проблемасы бойынша  жұмыстар жариялады. Қазіргі уақытта белсенді өмір салтын жүргізуді жалғастыруда және дене шынықтыру мен спортты насихаттаумен айналысады.

Логинова Наталья Анатольевна

Ленинград мемлекеттік университетін психология мамандығы бойынша бітірді және көптеген жылдар институтымыздың педагогика және психология кафедрасында қызмет істеді. Ол 1991 жылы докторлық диссертация қорғағаннан кейін ҚР үкіметінің құрамына ұлттық және әлеуметтік саясат жөніндегі комитет басшысының орынбасарлығына шақырылды. Н.А. Логинова журналдарда  бірнеше  мақала жариялады: «Вопросы психологии», «Вестник МГУ (Психология сериясы)», «Вестник ЛГУ», «Мысль», «Психологический журнал». Онда психологияның қордаланған проблемалары мен көрнекті кеңес психологтарының өмірі мен шығармашылығын талдау ашылды. Көпжылғы шығармашылық қызмет нәтижелері бойынша Ресей Президенті Д.Н. Медведев оған 2010 жылы  С.Л. Рубинштейн ат. кәсіби психологиялық сыйлық табыс етті.

 

Воинов Вячеслав Эниевич

ҚазСТА доценті, КСРО спорт шебері (семсерлесу). 1975 жылы Қазақ дене шынықтыру институтын үздік бітірді. 1975 және 1976 жыл аралығында КСРО ІІМ-де дене  даярлығы нұсқаушысы болып істеді. 1976 жылдан кейін Қазақ спорт және туризм академиясы болып қайтақұрылған дене шынықтыру институтында зертхана, педагогика және психология кафедрасының меңгерушісі, «Дене шынықтыру мен спортты басқару» кафедрасында оқытушы болып қызмет атқарды. ДШжСБ бойынша үш типтік бағдарлама, оқу-әдістемелік құрал, 36 ғылыми жарияланым, 6 авторлық куәлік және өнертабысқа патент авторы

Наталов Алексей Георгиевич!

1956 жылы туылған. 1977 жылы  Қазақ дене шынықтыру институтын үздік бітірді. Аталған институтта 1997 жылдан бүгінге дейін істейді.1998 жылдан – «ДШ менеджменті», «Дене шынықтыру теориясы мен әдістемесі», «Дене шынықтыру мен спорттың теориялық негіздері» кафедраларының аға оқытушысы.

         «Мамандыққа кіріспе», «Спорт құрылыстары», «Дене шынықтыру тарихы» типтік оқу бағдарламаларының авторы.   Жоғары дене шынықтыру білімін беру проблемаларына арналған 12 ғылыми жұмыстың авторы.

 

Унтаев Халдар Камбарович

1996 жылы ҚазДШИ-ді үздік бітірді. Волейболдан ҚР спорт шеберлігіне кандидат. 1996 жылы «ДШжС басқару» кафедрасында істеді. 1998 жылы «Валеологии» факультеті деканының орынбасары болып тағайындалды. 2000 жылдан және бүгінге дейін ҚазСТА қабылдау комиссиясының жауапты хатшысының  орынбасары болып саналады. 2007 жылы Олимпиадалық спорт факультетінің деканы болып тағайындалды. 2004 жылы конкурс бойынша ҚазСТА доценті атағын алды және 38 ғылыми жарияланымы бар. 2004 жылдан  үш пән бойынша типтік бағдарлама авторы болып саналады: «Спорттық құрылыстар мен жаттығу құрылғылары», «Дене шынықтыру мен спорт тарихы», «ДШ және спорт менеджменті».

Герасименко Владимир Георгиевич 1936 ж.т. Қазақстанның еңбек сіңірген жаттықтырушы. 1000-ға жуық мақала мен 500-ден аса авторлық куәлігі бар. 1984 жылдан ҚазДШИ-ҚазСТА дене шынықтыруды Басқару   кафедрасының аға оқытушы..

Извекова Елена Константиновна ж.т. Педагогика ғылымдарының кандидаты, доцент, 50-ден аса мақала, 3 оқу құралының авторы. 1971 жылдан дене шынықтыру теориясы мен әдістемесі кафедрасының аға оқытушысы.

Камалиева Капия Камалиевна – 1968 жылдан 1985 жыл аралығында жұмыс істеді Педагогика ғылымдарының кандидаты, педагогика және психологии кафедрасының доценті, сырттай оқыту факультетінің деканы. 80 жылдар басында оқу жұмысы жөніндегі проректор болды. Оның барлық педагогикалық қызметі қазақ жастарын тәрбиелеуге арналған. Ол жалпы педагогика курсын қазақ тілінде де, орыс тілінде де бірдей сәтті оқыды. Оның ғылыми жұмыстары  спорттық жооның ерекшелік жағдайларында педагогика бойынша оқу-тәрбие процесін құру мен ұйымдастыру проблемаларына арналған.

Кнорр Вера Ивановна 1946 ж.т. Педагогика ғылымдарының кандидаты, доцент, 50-ден аса мақала, 3 оқу құралының авторы. Кафедрасының аға оқытушысы, кейіннен дене шынықтыру теориясы мен әдістемесі кафедрасының доценті. Оның редакциясымен спорт жаттығуы теориясы мен әдістемесінің проблемасы бойынша ғылыми мақалалардың 3 жинағы шықты.

Моргина Ирина Афанасьевна 1940  ж.т. 4 оқу құралының, 38 мақала авторы. 1972 жылдан дене шынықтыру теориясы мен әдістемесі кафедрасының аға оқытушысы.

Парфенов Виктор Александрович. Педагогика және психология кафедрасының доценті, педагогика ғылымдарының кандидаты, ұзақ уақыт «Спорт ойындары» факультетін басқарды. Бірнеше жыл ішінде оқу жұмысы жөніндегі проректор болды. Оның диссертациялық жұмысы мен кейінгі жарияланымдары қиын жасөспірімдерді тәрбиелеу проблемасымен байланысты.

Хайрушева Зауре Ахметовна 1933 ж.т. Биология ғылымдарының кандидаты. 40-тан аса жарияланған еңбегі бар. 1978 жылдан ҚазДШИ дене шынықтыруды басқару кафедрасының доценті.

Чугуев Василий Алексеевич 1930 ж.т. Педагогика ғылымдарының кандидаты. 40-тан аса мақала авторы. 1978 жылдан ҚазДШИ дене шынықтыруды басқару кафедрасының доценті

Меңгеруші профессор И.Ф. Андрущишин (ортада) бастаған ДШжСТН кафедрасының 2012-13 оқу жылындағы профессорлық-оқытушылық құрамы

Кафедраның уақыт ағысымен дамуы мен жұмыс істеуі үздіксіз өзгерістерді өткеруде. ПОҚ-тың бір бөлігі түрлі себептерге байланысты кафедрадан кетті, ал басқа бөлігі барынша тұрақты және оқу процесін жоғарғы ғылыми-әдістемелік деңгейде жүзеге асырып және ғылыми зерттеулер жүргізіп, кафедраның негізін құрайды.

2008 жылдан кафедраны педагогика ғылымдарының докторы, профессор Андрущишин И.Ф. басқарды. Оның ғылыми зерттеулері спортшыларды даярлаудың психологиялық-педагогикалық проблемаларын шешуге бағытталған. Оның басшылығымен жоғары білікті мамандардың саңлақтар тобы тәрбиеленді, анығында, 4 кандидаттық диссертация, 5 PhD докторын алуға диссертация, 30-дан аса магистрлік диссертация мен 50-ден аса диплом жұмысы қорғалды.

2017 жылы И.Ф. Андрущишиннің ғылыми жұмыс жөніндегі проректор лауазымына ауысуына байланысты, кафедра басшылығы психология ғылымдарының кандидаты Берекбусунова Гүлжан Маульшарифқызына өтті. Сол жылы ол президенті п.ғ.д., профессор Андрущишин И.Ф. болып табылатын спорт психологтары Қауымдастығы қамқорлығымен кафедра тарихында алғаш рет психология бойынша әдістемелік семинар өткізді.

2018 жылдан 2021 жылға дейін Дене мәдениеті және спорттың теориялық негіздері кафедрасын PhD докторы Дошыбеков Айдын Бағдатұлы басқарды.

ДМжСТН кафедрасының 2018-19 оқу жылының профессорлық-оқытушылар құрамы

Бүгінгі күнде  кафедра бакалавриат, магистратура мен докторантураның 18 пәні бойынша білім беру процесін жүзеге асырады. Одан басқа, кафедра екі білім бағыты бойынша мамандар даярлауды қамтамасыз етеді: «Дене шынықтыру және спорттық психология», «Дене шынықтыру және спорттық менеджмент».

Қазір кафедраның профессорлық-оқытушылық құрамына енеді:  4 ғылым докторы, 4 профессор, 2 PhD докторы, 8 ғылым кандидаты, 15 магистр.Қазіргі сәтте кафедрада 4 PhD докторы оқиды. Кафедра қызметінің басым бағыты  спортшыларды даярлау, оқу-білім беру жоспарлары мен бағдарламаларының теориялық, әдіснамалық және әдістемелік проблемаларының  ең ауқымды спектрін қамтитын ғылыми-педагогикалық қызмет болып табылады.

Кафедраның ғылыми тіршілігі академия және барлық қазақстандық спорт алдында тұрған проблемаларға арналған. Осыған байланысты, ғылыми-зерттеу жұмысы тиімділігін арттыру үшін академия және кафедра аясында құрамына академия мен кафедраның жетекші ғалымдары енетін академик И.Ф. Андрущишин ғылыми мектебі құрылды. Мектеп спорттағы спорттық жаттықтыру мен  психологиялық қамтамасыз ету теориясы мен әдістемесіне қатысты ғылыми проблемалардың ең ауқымды спектірі бойынша зерттеулер жүргізеді.

Кафедра оқытушылары (Андрущишин И.Ф., Хаустов С.И., Халитова И.Р.) басшылығымен 35 кандидаттық және 6 докторлық диссертация қорғалды. Профессор С.И. Хаустов басшылығымен бокстан Олимпиада чемпионы Ермахан Ибраимов кандидаттық диссертация қорғады,  ал  ауыр атлетикадан төрт дүркін Әлем чемпионы, екі дүркін Олимпиада чемпионы Илья Ильин докторлық (PhD) диссертация қорғады. И.Ф. Андрущишиннің  басшылығымен 2008 жылғы Пекиндегі Олимпиаданың күміс жүлдегері Асхат Житкеев докторлық (PhD) диссертация қорғады.Ұзақ уақыт бойы кафедрада аға оқытушы А.Г. Наталов басқарған ғылыми студенттік үйірме жұмыс жасады. 2018 жылы дене шынықтыру және спортты дамыту саласында тек студенттердің ғана емес, магистранттардың да ғылыми жұмысының сапасын одан әрі жетілдіру үшін, ол 2018 жылы «Жас қанат» ғылыми студенттік клубына қайтақұрылды. Клубты магистр, психология оқытушысы Нұрмұхамбетова М.Б. басқарды.Бүгінгі күнде де студенттермен жұмыстың маңызды бөлігі «Дене шынықтыру теориясы мен әдістемесі» пәні бойынша Республикалық пәндік Олимпиада өткізу болып табылады. Академия командасы сегіз жыл қатарынан онда бірінші орын алды. Команданы даярлау  ДМжСТН бойынша жетекші оқытушылар айналысады: профессор С.И. Хаустов, PhD докторы А.Б. Дошыбеков және басқа оқытушылар. Қазіргі уақытта, олимпиада өткізу ережелері өзгеруіне байланысты, бірінші орын алған ЖОО конкурстан тыс қатысқан кезде, академиямен қатар, жеңімпаз болып Қарағанды университетінің командасы аталды.

Кафедра профессорлары  ауқымды қоғамдық-ғылыми қызметті жүзеге асырады: Андрущишин И.Ф. Ресей Жаратылыстану Академиясының толық мүшесі саналады; Хаустов С.И. Халықаралық ақпараттану Академиясының толық мүшесі болып табылады.

Кафедра ПОҚ-ы ҚР БҒМ БҒСБК ұсынған тізімге енетін «Дене шынықтыру теориясы мен әдістемесі» журналын шығаруға қатысады: Хаустов С.И. – журнал бас редакторының орынбасары; Андрущишин И.Ф. пен Кулбаев А.Т. –   журналдың редакция кеңесінің мүшелері. И.Ф. Андрущишин сондай-ақ үш шетелдік ғылыми журнал редколлегиясының мүшесі болып саналады.

2018 жылы кафедра жас ғалымдарға арналған «Жас ғалымдар зерттеулері: дене шынықтыру, спорт, туризм» ғылыми-теориялық журнал редакциясын басқарады, бас редакторы – Дошыбеков А.Б., бас редактор орынбасары – Мухамбет Ж.

Андрущишин И.Ф. ҚР спорт психологтары Қауымдастығы Президенті саналады, кафедра мүшелері Қауымдастық мүшелері болып табылады: Берекбусунова Г.М., Нұрмұхамбетова М.Б., Токарева С.В.

2021 жылдан бастап қазіргі уақытқа дейін Дене мәдениеті және спорттың теориялық негіздері кафедрасын PhD докторы Белегова Әлия Ақанбайқызы басқарады.

ДМжСТН кафедрасының 2023-24 оқу жылының профессорлық-оқытушылар құрамы

Кафедра ПОҚ-ының спорт жетістіктерін жеке атап өту керек. Мысалы, кафедры профессоры Телеуғалиев Ю.Г. – спорттық гимнастикадан спорт шебері; кафедры аға оқытушысы Балтина А.С. – самбодан (2015), «қазақ күресінен» (2014) Азия чемпионы. А.С. Балтина спорттың төрт түрінен спорт шебері саналады: самбо, «қазақ күресі», дзюдо, джиу-джитсу.