Тақырып 9. Қызметтің сипаттамаларын қалыптастыру және оңтайландыру

Маркетинг тұрғысынан «ДШ мен С» саласы қызметтерінің сипаттамаларын қалыптастыру бірнеше бірізді кезеңдерден тұрады:

1 кезең – тұтынушылардың ДШ мен С қызметтеріне қоятын талаптар пакетін анықтау;

2 кезең – мақсатты аудиторияның сұраныс сипаттамаларын қанағаттандыратын қызметтер үлгісін дайындау;

3 кезең – көрсетілетін қызметтерді жетілдіру жөнінде практикалық ұсыныстар даярлау

Дене шынықтыру-спорт қызметтері үлгісін даярлауға тоқталайық.

Үлгінің басты артықшылығы тұтынушы сұранысының шынайы параметрлерін көрсететін сапалық және сандық өлшемдердің негізінде тауар саясатын мақсатты бағытта құру мүмкіндігінде, осы жолмен ұсынылатын қызметтер деңгейін біртіндеп үлгілік деңгейге жақындатуға болады. Қызметтердің шынайы және үлгілі сипаттамаларының арасындағы ұқсастық көбейген сайын, сұраныс пен ұсыныстың арасындағы алшақтық жойылады, сөйтіп ДШСҰ-ның нарықтағы табыстар деңгейі көтеріледі.

Осындай үлгіні әзірлеу оның құрылымын анықтауды, яғни оның құрамына кіретін көрсеткіштердің тізімін және олардың тұтынушылар үшін мәнін анықтауды қажет етеді.

Степанова өзі жүргізген зерттеулерінің негізінде сегіз өзара байланысқан сипаттамалардан тұратын келесі дене шынықтыру-спорт қызметтері үлгісін ұсынады:

  • бірінші – қызметтердің қолжетімділік деңгейі;
  • екінші – қызметтерді тұтыну қауіпсіздігі;
  • үшінші – ғимараттың немесе спорт базасы физикалық жабдықтарының (материалдық-техникалық жабдықтау құралдарының) сапасы;
  • төртінші – ДШСҰ бет-бейнесі;
  • бесінші – сабақтар үдерісінің сипаттамасы;
  • алтыншы – ДШСҰ қызметкерлері мен жаттықтырушы-оқытушы ұжымының сипаттамасы;
  • жетінші – жаттықтырушы – оқытушы қамтамасыз ететін оқытудың сапасы (нәтижелілігі, сенімділігі);
  • сегізінші – ілеспе және қосымша қызметтерді алу мүмкіндіктері мен олардың сұрыптамасы.

Бірінші топқа қолжетімділік көрсеткіштері жатады – тұрғын жайынан немесе жұмыс орнынан жақын орналасуы, ыңғайлы кіреберісі, бағалардың қолжетімділігі, жеңілдіктер, ДШСҰ туралы ақпараттың (сабақ бағдарламаларының) қолжетімділігі.

Екінші топты қызметтерді тұтыну қауіпсіздігі көрсеткіштері (спорт түрінің жарақаттылығы, сабақтардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету, медициналық көмек көрсету қызметтерінің бар болуы, қорғаныс, сақтандыру және көмек көрсету құралдары мен тәсілдерінің қолданылуы, құрал-жабдықтар мен қоршаған орта заттарының қауіпсіздігі және т.б.) құрайды.

Үшінші топқа спорт базасының физикалық жабдығының сипаттамалары жатады, бұған сабақтарды материалдық-техникалық тұрғыдан қамтамасыз ету құралдары, спорт ғимаратының сыртқы түрі, спорт құрал-саймандарының саны мен сапасы және т.б. кіреді.

Төртінші топта ДШСҰ бет-бейнесін сипаттайтын көрсеткіштер (атақтылық, танымалдылық, бедел) орын тапқан.

Бесінші топты сабақ өткізу сапасын сипаттайтын дш-с қызметтерін көрсету үдерісінің параметрлері құрайды: денені ширату, күш түсіру (көлемі, қарқындылығы, қуаты), стандартты емес жаттығуларды іріктеу, спорт снарядтарын, құралдарды қолдану және т.т.

Алтыншы топқа ДШСҰ қызметкерлері мен жаттықтырушы-оқытушы ұжымының сипаттамалары (жаттықтырушылардың біліктілігі, жұмыс тәжірибесі, жаттықтырушының сыртқы келбеті, клиентке ілтипаты, олармен жеке тіл таба білуі, тілектестігі, әдептілігі, тұтынушыларды сыйлауы және т.б.) жатады.

Жетінші топ – жаттықтырушы – оқытушының оқу сапасының көрсеткіштері (нәтижелілік пен сенімділік).

Сегізінші топқа ілеспе және қосымша қызметтерді алу мүмкіндіктерінің көрсеткіштері жатады (кеңес беру, тестілеу, құрал-саймандарды жалға беру және т.б.).

Атап көрсетілген сипаттамалардың тұтынушылар үшін мәні әртүрлі. Зерттеу нәтижелері бойынша, клиенттер үшін аса маңызды сипаттамаларға дш-с қызметтерін көрсету үдерісінің параметрлері – сабақтардың параметрлері, соның ішінде материалдық-техникалық қамсыздандыру, оқыту сапасы, спорт базасының жай-күйі жататындығы анықталды. ДШСҚ қолжетімділігі мен ДШСҰ бет-бейнесі де тұтынушылар үшін біршама маңызды. Сабақтардың қауіпсіздігі, ілеспе және қосымша қызметтер алу мүмкіндігі, ДШСҰ қызметкерлерінің қызмет көрсету деңгейі сияқты көрсеткіштер онша мағызды емес.

Жоғарыда баяндалған зерттеулердің нәтижесінде ұсынатынымыз:

  • көпсалалы дене шынықтыру –сауықтыру орталықтарын ашу қажет;
  • ДШСҚ тұрғынжайларға жақын орналасқаны жөн және тұтынушылар үшін көлікпен жету түрғысынан аса қолжетімді болуы тиіс.
  • Клиенттің қалауы бойынша, оның бастапқы деңгейін ескере отырып, сабақтар бағдарламасын ұсыну қажет;
  • Сабақтарды шағын топтарда өткізген дұрыс;
  • Қолданылатын жаттығулардың көптүрлілігі мен ерекшелігіне көңіл бөлген жөн;
  • Құрал-жабдық, саймандар мен жаттығу құрылғыларының сұрыптамасы мен сапасына көңіл бөлу керек;
  • Міндетті түрде спорт базасында медициналық көмек және бақылау қызметі болуы тиіс;
  • спорт базасының ішкі маркетингін (жұмыс сапасы мен жаттықтырушы оқытушы және қызметкерлермен өзара әрекеттестік мониторингі, қызметкерлерді оқыту және ынталандыру) үнемі өткізіп тұрған жөн;
  • тұтынушылардың мақсатты топтарына арналған PR- кампанияларды мақсатты жоспарлау және өткізу қажет.